کاربرد اسید استیک در پزشکی

کاربرد اسید استیک در پزشکی

اسید استیک یا اتانوئیک اسید که به آن جوهر سرکه نیز می گویند، ترکیبی آلی با فرمول مولکولی CH3COOH می باشد. اسید استیک در سرکه موجود است. البته مقدار این اسید آلی در حجم معینی از سرکه پایین می باشد. اسید استیک در صنعت و پزشکی کاربرد های زیادی دارد.

تعلل استفاده از اسید استیک در پزشکی

سرکه در حقیقت اسید استیک رقیق شده می باشد. از آنجایی که این اسید دارای خواص ضد میکروبی است، از حدود 2000 سال گذشته برای شستشو و ضدعفونی کردن لباس ها به کار می رفت. همانگونه که اشاره شد، اسید استیک یکی از ترکیبات پرکاربرد در صنایع مختلف می باشد. برای شناخت بیشتر این ترکیب و نحوه تولید و کاربرد آن می توانید به صفحه مربوط به اسید استیک مراجعه کنید. از این اسید آلی در پزشکی نیز استفاده های زیادی می شود. اما علت استفاده از استیک اسید در پزشکی چیست؟ اتانوئیک اسید یا همان اسید استیک خواص آنتی باکتریال و ضد قارچی دارد. از این رو با استفاده از آن می توان بیماری هایی که منشا باکتریایی یا قارچی دارند را درمان و یا کنترل نمود. از جمله بیماری هایی که با استفاده از اسید استیک می توان درمان نمود عبارتند از:

عفونت گوش

از اسید استیک در پزشکی برای درمان عفونت گوش ومجاری آن استفاده می شود. اغلب عفونت گوش خارجی و گوش میانی به علت هوای گرم و مرطوب رخ می دهد و موجب درد، التهاب، خارش و تغییر در قدرت شنوایی فرد می شود. در این صورت پزشک قطره استیک اسید را تجویز خواهد کرد. روش استفاده از اسید استیک بدین صورت است که پنبه را آغشته به اسید نموده و آن را 24 ساعت داخل گوش قرار می دهند. با گذشت هر 6 ساعت بایستی مجددا 3 الی 5 قطره استیک اسید روی پنبه چکانده شود. البته که همه این مراحل نیازمند تجویز و دستور پزشک معالج می باشد.

درمان بیماری های باکتریایی

اغلب باکتری ها مثل استرپتوکوکوس ها، استافیلوکوکوس ها، سودوموناس، انتروکوکوس ها با اسید استیک از بین می روند. از این رو با استفاده از این اسید آلی می توان طیف وسیعی درمان بیماری های باکتریایی را تسهیل نمود. اغلب برای درمان عفونت های پوستی که عامل آنها سویه سودوموناس می باشد از محلول رقیق استیک اسید استفاده می شود.

شستشوی مجاری ادرار، سوند و کاتتر

از اسید استیک برای شستشوی مجاری ادرار، سوند و کاتتر و حتی شستشوی بخش داخلی مثانه نیز استفاده می شود. افرادی که ملزم به استفاده از سوند می باشند، بایستی از محلول اسید استیک رقیق برای شستشوی مجاری ادراری استفاده کنند تا مبتلا به عفونت های مجاری ادرار که نسبتاً شایع هم هستند، نشوند. سوند و کاتتر نیز با استفاده از استیک اسید شسته و ضدعفونی می شوند تا کلسیم و املاح  موجود در آن رسوب نکنند.

کنترل سرطان معده

حدود 200 سال است که از اسید استیک برای کنترل سرطان ها بخصوص سرطان معده استفاده می شود. طبق تحقیقات، استیک اسید می تواند موجب مرگ انتخابی سلول های سرطانی معده بدون صدمه به سلول های طبیعی بافت معده شود.

سایر موارد مصرف اسید استیک

از سایر موارد مصرف اسید استیک می توان به استفاده از اسید استیک برای تنظیم pH واژن و تشخیص سرطان دهانه رحم نیز اشاره کرد. همچنین از اسید استیک در جراحی های ارتوپدی و نیز کاهش اسکار و آثار جراحت بعد از جراحی ها استفاده می شود.

نکات مهم در رابطه با قطره های اسید استیک

دانستن نکات مهم در رابطه با قطره های اسید استیک بسیار حائز اهمیت است. اگرچه از قطره اسید استیک برای درمان عفونت گوش استفاده می شود، اما بهتر است در صورت بروز هرگونه عفونت گوش به پزشک مراجعه نموده و از مصرف خودسرانه استیک اسید اجتناب کنید. اغلب از استیک اسید 2 درصد برای درمان عفونت گوش و از استیک اسید 0.25 درصد برای شستشوی مثانه و مجاری ادرار استفاده می شود.

در صورتی که پرده گوش یا پرده صماخ آسیب دیده، قبل از استفاده از این اسید با پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید. همچنین قبل از مصرف استیک اسید برای درمان عفونت گوش، بهتر است مجرای گوش تمیز شود. بعلاوه از مصرف اسید استیک برای کودکان کمتر از 3 سال اجتناب کنید. احتمال تداخل دارویی اسید استیک با سایر داروها وجود دارد. از این رو اگر داروی خاصی مصرف می کنید حتما به پزشک اطلاع دهید. در صورت استفاده از استیک اسید و بروز علائمی مثل مشکلات تنفسی، تورم لب، زبان یا گلو سریعا به پزشک مراجعه نمایید. نکته مهم دیگر اینکه زنان باردار از مصرف خودسرانه اسید استیک در دوران بارداری و شیردهی اجتناب نمایید.

عوارض جانبی استیک اسید

مصرف اسید استیک مانند هر ترکیب شیمیایی دیگر می تواند دارای عوارضی برای فرد باشد. بعد از مصرف استیک اسید ممکن است عوارضی مثل کهیر، خارش، تاول، تورم گلو، گرفتگی صدا، التهاب و قرمزی گوش و تب ایجاد شود.